Arjan Reijneveld: 'Bewijs en claim koolstofvastlegging met Soil Carbon Check'
13 december 2022 - Soil Carbon Check
Eurofins introduceert Soil Carbon Check, een handige tool voor de agrifood-sector om koolstofopslag in de bodem te bewijzen en te claimen. We vroegen Arjan Reijneveld, international productmanager soil, waarom deze nieuwe tool nuttig is en hoe je hem in de praktijk kunt inzetten.
In 2015 heeft de FAO 17 Sustainable Development Goals (SDG's) opgesteld. De bodem speelt hierin een belangrijke rol in deze doelen. Leg eens uit hoe?
Hoe gezonder de bodem, hoe beter de opbrengt en de kwaliteit van gewassen zijn te optimaliseren. Een gezonde bodem is bovendien van groot belang voor het behoud van de ondergrondse en bovengrondse biodiversiteit en voor het vasthouden van water in droge periodes.
Een gezonde bodem is in staat om CO2 vast te leggen in organisch materiaal. Zo levert de bodem een bijdrage aan de vermindering van het broeikasgas CO2 in de atmosfeer. Grote hoeveelheden CO2 in de atmosfeer, uitgestoten door industrie, verkeer en bosbranden, creëren als het ware een deken over de aarde die zonnewarmte vasthoudt. Dit veroorzaakt opwarming van de aarde. Hoe meer CO2 in de bodem wordt vastgelegd, hoe minder CO2 er in de atmosfeer terecht komt. En zo levert de bodem dus een bijdrage aan de oplossing van het klimaatprobleem.
Hoe werkt dat, CO2 vastleggen in de bodem?
Planten zetten onder invloed van licht, via de fotosynthese, CO2 uit de lucht om tot suikers en houtstof in wortels, bladeren, stengels en hout. Het organische materiaal dat van deze plantendelen achterblijft in de bodem is een efficiënte manier om CO2 op te slaan.
Door slim bodemmanagement is het mogelijk de CO2-opslag in de bodem te vergroten. Onder andere in COP21, het klimaatakkoord van Parijs 2015, is het doel gesteld om de CO2-opslag in de bodem jaarlijks met 4 per 1.000 oftewel met 4 promille, dat is 0,4 procent, te verhogen.
Wat bedoel je met slim bodemmanagement?
Slim bodemmanagement betekent dat je zorgt voor een goede bodemgezondheid. Bodemgezondheid berust op vijf puzzelstukjes. Naast de aanwezigheid van voldoende organische stof in de bodem zijn de overige puzzelstukjes de chemische, fysische en biologische eigenschappen van de bodem en de afwezigheid van contaminanten (verontreinigende stoffen).
Boeren kunnen werken aan bodemgezondheid met gerichte maatregelen. Dan kan je denken aan bijvoorbeeld het zaaien van groenbemesters, het opbrengen van dierlijke mest of compost, veranderingen in de vruchtwisseling, het laten liggen van gewasresten op het veld en minder ploegen.
Hoe kan je weten de bodem gezond is en CO2 vastlegt?
Grondonderzoek geeft inzicht in de gezondheid van de bodem. Eurofins heeft een uniek instrument ontwikkeld om de vastlegging van CO2 in de bodem te bepalen, namelijk Soil Carbon Check. Soil Carbon Check geeft antwoord op de vraag hoeveel CO2 er in de bodem is vastgelegd in organische stof, hoe stabiel de organische stof is, wat je kan doen om het CO2-gehalte in de bodem te verhogen en hoe de ontwikkeling van het CO2-gehalte in de tijd is.
Het verhogen van de organische stof in de bodem, en dus het vastleggen van CO2, is best een uitdaging. Hoe kan Soil Carbon Check daarbij helpen?
Het verhogen van de organische stof in de bodem vergt inderdaad aandacht en tijd. Eurofins heeft daarom een handige Carbon Calculator ontwikkeld. Deze calculator geeft inzicht in de input en output van organische koolstof en toont zo het effect aan van vruchtwisseling, gewaskeuze, mest, compost en groenbemesting. Bovendien geeft de calculator aan hoeveel carbon credits u kunt verdienen voor verschillende manieren om de bodem te beheren.
Carbon credits, wat zijn dat?
Carbon credits zijn verhandelbare certificaten waarmee boeren kunnen aantonen dat ze daadwerkelijk CO2 in de bodem vastleggen. Deze certificaten zijn geld waard en de voedingsindustrie zal ze in de (nabije) toekomst ook gebruiken om duurzaamheidsclaims te ondersteunen.
Let wel, Eurofins handelt niet in carbon credits! Wij leveren alleen de data. Er zijn meer voorwaarden waaraan je moet voldoen om daadwerkelijk in aanmerking te komen voor carbon credits. Verschillende partijen in de markt hebben initiatieven opgezet voor deze handel.
Er wordt wel gezegd dat je veranderingen in koolstofvastlegging in de bodem niet kunt monitoren. Eurofins stelt daarentegen dat dit wel mogelijk is. Kan je hier meer over vertellen?
Ik weet dat er veel zogenaamde proof of concepts zijn. Zelfs in het geval van, wat ik een worst-case-scenario zou willen noemen, intensieve akkerbouw op lichte gronden, hebben we gezien dat aandacht voor organische stofopbouw loont. De data van Soil Carbon Check onderbouwen dat.
Natuurlijk, als je slechts om de vier of vijf jaar een monsters neemt, is de tijd om een significante verandering aan te tonen naar mijn idee veel te lang. Ons advies is dan ook om elk jaar te bemonsteren. Zo kan je een statistisch significante toename in CO2-vastlegging (95%) veel eerder aantonen. En dat hoeft echt niet duur te zijn. Eurofins gebruikt namelijk een innovatieve en efficiënte methode waarmee de analysekosten laag worden gehouden.
Als een boer een Soil Carbon Check wil laten uitvoeren, hoe werkt dat dan in de praktijk?
Dat is eenvoudig. Hij neemt contact op met Eurofins en krijgt advies over hoe hij een grondmonster kan laten nemen. In ons laboratorium wordt het monster dan geanalyseerd met de moderne NIRS-methode. Vervolgens ontvangt hij een rapport. Dit rapport is automatisch gekoppeld aan de Carbon Calculator.
Dus als ik het goed begrijp, biedt Soil Carbon Check twee voordelen?
Ja, dat klopt helemaal! Ten eerste geeft Soil Carbon Check inzicht in de hoeveelheid organische koolstof en in de vastlegging van CO2. Voldoende organische koolstof staat centraal in de bodemgezondheid en is dus een voorwaarde voor een goede gewasopbrengst en -kwaliteit. Ten tweede is het rapport te gebruiken als bewijs dat je als boer goed bezig bent met het vastleggen van CO2. De data van dit rapport kan de basis zijn om je Carbon Credits verdienen.
Kortom, het uitvoeren van een jaarlijkse Soil Carbon Check is de basis van slim bodembeheer voor elk agrarisch bedrijf. Wil je meer weten, kijk dan ook eens op onze website voor meer informatie. Daar vind je onder andere een voorbeeldrapport en veelgestelde vragen (FAQ's).
Soil Carbon Check is interessant voor de hele agrifood-sector?
Ja, zeker! Denk maar aan de mogelijkheden voor de voedingssector en overheden. Soil Carbon Check is ook voor hen een heel nuttig instrument om duurzaamheidsclaims te kunnen vullen.
Een belangrijk voordeel trouwens, en daar ben ik best trots op, is dat de gegevens in het rapport internationaal gestandaardiseerd zijn. Dit maakt vergelijkingen tussen de resultaten in verschillende landen mogelijk. Eurofins heeft vestigingen in veel landen en daar bieden we deze tool ook aan. Om een paar te noemen: in Finland, Frankrijk en Engeland zijn de eerste monsters al genomen en geanalyseerd.
Tot slot wil ik graag melden dat Eurofins al samenwerkt met een aantal grotere internationale voedingsbedrijven. Zij promoten Soil Carbon Check in verschillende landen bij hun leveranciers, de boeren.
En, mag ik nog wat toevoegen? Ik vind het echt geweldig dat we daadwerkelijk de vastlegging van koolstof in de bodem kunnen meten en monitoren. Zo kan de agrifood-sector een mooie bijdrage leveren aan het terugdringen van de klimaatverandering!
Meer weten over Soil Carbon Check
