Minder nutriënten beschikbaar
26 mei 2021 - Akkerbouw - Veehouderij
Het voorjaar van 2021 is aanzienlijk kouder en natter dan andere jaren. Door de lagere temperaturen is de mineralisatie door het bodemleven langzaam op gang gekomen en door de regen kunnen kostbare nutriënten zijn uitgespoeld.
Om ervoor te zorgen dat het gewas over voldoende nutriënten kan beschikken voor een optimale groei en ontwikkeling is bijbemesten dit jaar dan ook zeker zinvol. Uit de stikstofonderzoeken van de afgelopen weken blijkt met name dat het gehalte stikstof in veel percelen aan de lage kant is.
Lage temperaturen en veel neerslag
De lente van 2021 is opvallend koud (figuur 1). Met een gemiddelde van 8,0 graden tegen 9,9 normaal is het de koudste lente sinds 2013. Ook het grote aantal vorstdagen valt op. In zestien nachten daalde de temperatuur tot beneden het vriespunt en viel er meer sneeuw en hagel dan normaal in deze periode.
Figuur 1: De afwijking van de temperatuur vertoont een blauwe kleur en dat betekent dat het duidelijk kouder is dan gebruikelijk. Bron: KNMI.
Daarnaast is de totale hoeveelheid neerslag in het hele land dit voorjaar een stuk hoger dan de afgelopen jaren. Maakten we ons de afgelopen jaren zorgen over de droogte, nu is het neerslagtekort helemaal verdwenen (figuur 2) door de overvloedige regenbuien.
Figuur 2: Het neerslagtekort: in mei 2021 is er geen neerslagtekort in tegenstelling tot wat gemiddeld in mei wel het geval is. Bron: KNMI
Dalende stikstofvoorraden
De lage temperatuur en de overvloedige regenval weerspiegelen zich in de gemiddelde stikstofvoorraad in de bodem, die Eurofins Agro in de afgelopen weken heeft gemeten (figuur 3). Deze daling is deels te verklaren doordat het gewas een deel van stikstofstartgift heeft opgenomen, Een deel van de stikstof zal echter ook weer zijn uitgespoeld door de regen.
Figuur 3: Gemiddelde N-mineraal gehaltes in Nederlandse bodems. Bron: Eurofins Agro 2021
In week 19 werd gemiddeld 34% minder N-mineraal gevonden in het bijmestonderzoek dan twee weken eerder in week 17. De verschillen tussen percelen en regio’s blijken bovendien vele malen groter dan gebruikelijk.
In figuur 4 is het percentage monsters te zien per stikstofklasse die de afgelopen week zijn bemonsterd. Hieruit blijkt dat er veel variatie is en ook vrij veel percelen aan de lage kant zitten. Ruim één op de vijf percelen heeft een stikstofvoorraad lager dan 10 mg N/l. Bij 30 cm monstername is dit aan de onderkant van de streefwaarde. Deze waarde is niet afhankelijk van het gewas of de grondsoort. Omgerekend is 10 mg N/l gelijk aan 60 kg/ha.
Figuur 4: Relatief aantal monsters per stikstofklasse die zijn bemonsterd in week 19. Bron: Eurofins Agro 2021.
Onvoorspelbaar
Niet alleen de hoeveelheid stikstof is dit jaar waarschijnlijk aan de lage kant. De beschikbaarheid van andere nutriënten is ook laag en het is bovendien onvoorspelbaar wat er de komende weken beschikbaar komt voor het gewas. Met name het gedrag van het bodemleven is hier debet aan. Bij lage temperatuur komt het bodemleven maar traag opgang en daardoor is de mineralisatie tot nog laag geweest. Echter, als de temperatuur oploopt, wordt het bodemleven snel actief en volgt een ‘mineralisatieflux’. Dit heeft effect op de gehaltes van andere nuttige nutriënten, zoals zwavel en de sporenelementen.
Vinger aan de pols
Om te weten of het gewas nog over voldoende nutriënten beschikt, is bijmestonderzoek de aangewezen weg. Eurofins Agro heeft vorig jaar het bijmestonderzoek vorig jaar uitgebreid om beter inzicht te krijgen in welke nutriënten op welk moment het beste kunnen worden bijbemest.
Er zijn twee soorten bijmestonderzoek:
- BodemCheck is een snel grondonderzoek waarmee de hoeveelheid direct beschikbare nutriënten, de pH én de EC worden geanalyseerd.
- BijmestMonitor is een onderzoek van gewas en grond. Zo wordt óók rekening gehouden met de opgenomen nutriënten in het gewas.
Beide pakketten geven een advies dat rekening houdt met nalevering vanuit de bodem en wordt in tweevoud weergegeven; een 4 weken-advies en een advies tot het einde van de teelt.
Meer weten?
Bekijk de replay van het webinar BijmestMonitor als beslissingstool waarin Natasja Poot, product manager en Petra van Vliet, product specialist, het nut van bijbemesten bespreken en hoe het onderzoek BijmestMonitor daarbij kan helpen.
Of bekijk de animatie over BijmestMonitor
