Slapgaan en microbioom bij paprika
26 mei 2025 - Glastuinbouw
Paprikatelers kampen al jaren met onverklaarbare wortelproblemen, vooral bij teelt op minerale substraten. Deze problemen leiden tot groeistagnatie en in sommige gevallen zelfs tot plantuitval. Opvallend is dat dergelijke verschijnselen minder vaak optreden bij teelt op organische substraten. Onderzoek door Eurofins Agro Testing Wageningen wijst erop dat verschillen in het microbioom hierbij een rol kunnen spelen.
De wortelproblemen in de paprikateelt zijn hardnekkig en slecht te duiden. In veel gevallen gaan planten plotseling ‘slap’, zonder duidelijke oorzaak. Omdat telers merkten dat planten op organisch substraat vaak beter presteren, stappen steeds meer bedrijven over op dit alternatief voor minerale substraten.
Onderzoek naar oorzaken van slapgaan
Om meer grip te krijgen op het fenomeen, voerden paprikabedrijf VD Holland, substraatleverancier Lensli en Eurofins Agro Testing in samenwerking met telersvereniging Harvest House een grootschalige proef uit. In deze praktijkproef werd het effect van verschillende teeltmaatregelen onderzocht, zoals het aanpassen van de plantbelasting. Daarnaast werd specifiek gezocht naar oorzaken van het slapgaan.
Frank Hoeberichts, productmanager Horti en teamleider Plantgezondheid bij Eurofins Agro Testing, leidde samen met de Plant Doctors het ziektekundige deel van het onderzoek. “Fusarium oxysporum wordt vaak in verband gebracht met slapgaande planten,” vertelt hij. “Toch bleek uit ons onderzoek dat deze schimmel niet altijd aanwezig is in zieke planten. Bovendien kan Fusarium zowel een oorzaak als een gevolg zijn van een verzwakte plant.”
Bodemleven onder de loep
Om beter te begrijpen wat er in het wortelmilieu gebeurt, werden periodiek monsters genomen van paprika’s op minerale substraten en op organische substraten. Deze monsters zijn geanalyseerd met de BodemlevenMonitor en via microbioomprofilering.
De resultaten zijn veelzeggend. Met BodemlevenMonitor (zie figuur 1) werd in organische substraten aanzienlijk meer microbiologische biomassa aangetroffen dan in steenwol. Gezonde matten bevatten vaak meer biomassa dan zieke, maar duidelijk minder dan de organische varianten. In het organische materiaal was de schimmel-bacterieverhouding gunstiger, en de diversiteit aan micro-organismen was hoger in het organische materiaal.
Figuur 1: Bodemleven Monitor in organische en minerale matten met paprika. Bron: Eurofins Agro Testing 2024.
Uit de microbioomanalyses (zie figuur 2) bleek vervolgens dat de microbiële diversiteit – van zowel bacteriën als schimmels – in organische substraten groter is. Bovendien kwamen er meer ‘positieve’ micro-organismen voor: soorten die geassocieerd worden met plantgezondheid en weerbaarheid.
Figuur 2: Het microbioom profiel in organische en minerale matten met paprika. Ieder balkje staat voor een monster, ieder kleurtje voor een andere soort. Bron: Eurofins Agro Testing 2024.
Nog geen definitief antwoord, wel waardevolle inzichten
“Organische substraten herbergen over het algemeen een rijker en meer divers microbioom dan minerale substraten,” concludeert Hoeberichts. “En we vinden daar meer microben die gezien worden als gunstig.” Toch blijft het lastig om sluitende conclusies te trekken. “Er ontbreekt nog veel kennis over wat de gunstige soorten zijn en welke rol ze spelen. Verder zijn de verschillen tussen gezonde en zieke matten klein en het microbioom verandert voortdurend tijdens de teelt.”
Hij besluit: “Het onderzoek biedt waardevolle aanknopingspunten voor het ontwikkelen van robuustere teeltsystemen. Paprikatelers zullen de komende jaren zeker stappen in de praktijk en Eurofins Agro Testing zal verder werken aan het ontwikkelen van kennis rondom het microbioom. Samen werken we zo aan een gezonde paprikateelt.”
