In heel Nederland nog ruimte voor fosfaatdifferentiatie
10 november 2023 - Expertartikel
170 kg N uit dierlijke mest blijft ook na 2025 mogelijk als de bodem niet in P-klasse hoog valt
Door heel Nederland biedt grondonderzoek nog ruimte voor gebruik van dierlijke mest. Dat concludeert Eurofins Agro Testing BV op basis van ruim 43.000 recente bodemanalyses. Om deze ruimte te kunnen benutten moet een boer beschikken over actuele grondonderzoeksresultaten. Op basis hiervan mag hij mogelijk meer dierlijke mest uitrijden mits de cijfers vallen onder de wettelijke norm.
Dierlijke mest is waardevol om gewassen van nutriënten te voorzien. Mest is niet alleen rijk aan stikstof, fosfaat en kalium, maar ook aan eiwitten, vetzuren en andere bijzondere organische stoffen.
Te veel dierlijke mest kan tot uitspoeling leiden. Daarom is het gebruik van dierlijke mest beperkt door de wettelijke stikstof- en fosfaatgebruiksnorm. Hoewel de derogatie wordt afgebouwd blijft de regelgeving omtrent fosfaatgebruiksruimte bestaan. Bij lagere fosfaatklasses in de grond mag er meer fosfaat uit dierlijke mest worden toegediend.
Ruimte voor fosfaatdifferentiatie?
Zonder actueel grondonderzoek is de fosfaatgebruiksruimte per hectare 75 kg fosfaat voor grasland en 40 kg fosfaat voor bouwland. Als een veehouder over een actueel grondonderzoek beschikt en de fosfaattoestand niet in P-klasse ‘hoog’ valt, is er nog extra ruimte voor fosfaat en daarmee meer ruimte om voedingsstoffen en organische stof aan te voeren.
Uit een recente inventarisatie van Eurofins blijkt dat er overal in Nederland percelen zijn die niet in P-klasse ‘hoog’ vallen en waar grondonderzoek dus ruimte biedt voor fosfaatdifferentiatie (zie figuur 1).
Figuur 1: Fosfaatruimte in Nederland uitgedrukt als het percentage percelen waar grondonderzoek ruimte biedt voor extra plaatsingsruimte dierlijke mest. In alle onderzochte gebieden kan bodemonderzoek meer ruimte geven. Bron: Eurofins Agro Testing BV, 2023
Rekenvoorbeeld Dierlijke mest bevat onder meer stikstof en fosfaat. In dit voorbeeld gaan we uit van 4 kg N en 1.5 kg P per m3 drijfmest en van een gangbaar veehouderijbedrijf met drie percelen gras per perceel mais. Zonder grondonderzoek is het gebruik van drijfmest beperkt tot 38,5 m3 per ha. Door gebruik te maken van grondonderzoek kan dit toenemen tot 57,5 m3 per ha in 2024, 50 m3/ha in 2025 en 42,5 m3/ha in de jaren daarna. De komende jaren en zelfs na 2025 kan grondonderzoek extra plaatsingsruimte bieden voor dierlijke mest. De hoeveelheid stikstof en fosfaat in drijfmest kan bepaald worden met Eurofins’ MestCheck. |
Grondonderzoek altijd nuttig
Ook na derogatie is er dus nog ruimte om de bodem te verbeteren. “Wie de bodem niet laat analyseren, laat dus mogelijk ruimte liggen om meer mest toe te dienen dan aanvankelijk gedacht,” concludeert Els van der Spek, productmanager Bodem & Teelt bij Eurofins uit. “Als je niet over de fosfaatcijfers van je perceel beschikt, dan wordt de fosfaattoestand van het perceel automatisch beoordeeld als ‘hoog’. Dit betekent dat je minder fosfaat, en dus dierlijke mest, mag toedienen. Minder dierlijke mest uitrijden betekent ook dat er minder nutriënten en organische stof worden toegevoegd.”
Grondonderzoek door Eurofins Agro geeft inzicht in de P-klasse van de bodem en koppelt daaraan een fosfaatadvies. Maar er is meer, BemestingsWijzer Compleet geeft een totaal beeld van de bodemgezondheid. Van der Spek: “Niet alleen de P-toestand van de bodem bepaalt immers de bemestingsstrategie. Via BemestingsWijzer Compleet krijg je inzicht in de mogelijke zwakke plekken in de bodemgezondheid, zowel op het chemisch/fysische als op het bodembiologische vlak. Op het verslag vind je onder andere ook informatie over de kali- en magnesiumtoestand in relatie tot de CEC (het kleihumuscomplex) en pH.”
Van der Spek stelt dan ook: “Het is daarom altijd verstandig om een volledig grondonderzoek te doen. Alleen zo weet je waar je aan toe bent en kan je gericht bodembeheer uitvoeren om te werken aan een gezonde bodem. En dat is goed voor een duurzame teelt en een optimale opbrengst en kwaliteit.”
“Om de waarde van onderzoek in de hele kringloop te ontdekken, hebben we nu een mooie actie! Bij afname van een BemestingsWijzer Compleet looft Eurofins voor één veehouder en één akkerbouwer een volledig onderzoekspakket inclusief begeleiding aan."
Meer over de actie van Eurofins >
Bestel BemestingsWijzer Compleet