Borium nog steeds laag

16 december 2020 - Akkerbouw - Veehouderij

Borium staat al een aantal jaar in de belangstelling. De gehaltes in de bodem nemen gestaag af en daardoor nemen gewassen minder borium op. In het geval van snijmais betekent dat ook in de kuil vaak lage gehaltes van dit nutriënt aanwezig zijn. Eurofins Agro inventariseerde de actuele boriumsituatie in Nederlandse bodems en maïskuilen.

Voldoende opname van borium is van essentieel belang voor veel gewassen zoals mais, koolsoorten, bieten, peen, knolselderij en bloembollen. Een tekort in de teelt in het geval van snijmaïs kan ervoor zorgen dat de ontwikkeling en de zetting van de kolven achter blijft. Een boriumtekort heeft ook direct effect op de kwaliteit van de snijmaïs op het moment dat deze aan het voerhek ligt.

Theo Courtz, specialist melkveehouderij bij Yara Benelux stelt: “Wij zien het probleem rondom het tekort aan borium op bedrijfsniveau de afgelopen jaren eerder groter dan kleiner worden. Ondanks dat er meer aandacht is voor dit element. Dat is een risico voor de gezondheid van de koeien. En gebrek aan borium heeft een negatief effect op de melkproductie en gaat ten koste van de botopbouw.” Hij benadrukt: “Dit probleem speelt trouwens niet alleen in de teelt van snijmaïs, ook luzerne en voederbieten zijn gevoelig voor een tekort aan borium.” 

Inventarisatie boriumgehaltes

Borium staat al een aantal jaar in de belangstelling omdat het gehalte borium in de bodem de afgelopen decennia gestaag achteruit is gegaan.  Hoe zit het nu met de actuele data in de regio en wat kun je als veehouder of teler doen bij een tekort aan borium?  Ook in het kader van de kringlooplandbouw is goed om ook eens na te denken over de rol van borium in de mineralenkringloop op perceelsniveau:

Eurofins Agro heeft de gegevens van borium in de bodem en in maïskuilen naast elkaar gezet per regio. Dit is gedaan door de gemiddelde gehaltes op driecijferig postcodegebied van de afgelopen vijf jaar met elkaar vergeleken. De gegevens staan in twee figuur 1 en figuur 2. 

Figuur 1: Boriumgehaltes in de bodem. Eurofins Agro 2020 (klik op kaartje voor vergroting)
 

Figuur 2: Boriumgehaltes in de kuil. Eurofins Agro 2020 (klik op kaartje voor vergroting)

Opvallend in de kaarten is het donderblauwe gebied in het noorden van het land. Op de grens van Groningen, Friesland en Drenthe zijn er veel kuilen waarin het gehalte borium aan de lage kant is. Ook in het midden, het oosten en het noordoosten van Nederland zijn er regio’s waar borium aan de krappe kant is in de kuilen. 

Theo Courtz herkent deze trend: “Dit is precies wat wij in de praktijk signaleren. Steeds vaker komen we gevallen van dreigend boriumgebrek bij koeien tegen in deze regio’s. Maar dat niet alleen, maar ook in andere regio’s met een te laag gehalte aan borium zien we dit soort problemen in toenemende mate.”

Maatregelen bij boriumtekort

Als de aanvoer van borium, de cijfers in de bodem en de afvoer van borium bij de oogst in evenwicht zijn, is er niks aan de hand. Echter, niet alle bodems bevatten voldoende borium en zeker niet alle maïskuilen bevatten voldoende borium. Daarnaast is het risico op schade bij overmaat borium ook aanwezig. Er zijn verschillende gevallen van toxische effecten bekend van te veel borium in het gewas. 

Het is daarom steeds zaak om te weten of de gehaltes in de kuil te herleiden zijn naar de bodem. Op deze manier kun je als veehouder of snijmaïsteler goed omspringen met het nutriënt borium. Als het aandeel snijmaïs in de kuil groot is en er is geen aandacht aan borium via het voerspoor, dan kan het tekort ook leiden tot gezondheidsproblemen bij de koeien.  De data van de bodem zijn hier niet toereikend. Dit kan komen doordat er te weinig aandacht is voor het meten van sporenelementen in de bodem. De gedachte is dat veel (sporen)nutriënten wel aan het voerhek gegeven kunnen worden. Dat klopt, maar de opname-efficiëntie van nutriënten uit het ruwvoer (organische verbindingen) is over het algemeen hoger dan via de het krachtvoer (chemische verbindingen).  

Ook telers van akkerbouwgewassen, vollegrondsgroenten en bloembollen die gevoelig zijn voor een boriumgebrek doen er goed aan sporenelementen te meten en zo nodig bij te sturen.  Op de markt is er een flink aantal meststoffen te koop die borium bevatten. Courtz: “Borium kan je via een rijenbemesting toedienen of via het blad. Er zijn daarvoor veel soorten bladmeststoffen beschikbaar. Ook het aandeel borium in de drijfmest is niet te verwaarlozen. Door het uitrijden van minder kuub mest daalt de borium gift dus ook, daar moet je zeker ook rekening mee houden.”

Meten is weten

Onderzoek van de bodem, mest en het product of de kuil geven inzicht in de noodzaak om bij te bemesten met borium. Eurofins Agro meet borium in verschillende onderdelen van het bedrijf: 

Meer weten?

Neem contact op met 010 876 1010 of klantenservice.agro@eurofins.com